Op deze plek wordt informatie over de geschiedenis van de verzorgingsstaat aangeboden.
Het doel is om kennis in een historische context te plaatsen en te verspreiden onder een zo groot mogelijk publiek.

Aandachtspunten en definitie

Actuele informatie is te vinden via onze pagina op twitter

Lokaal bestuur en decentralisatieprojecten:

Van verzorgingsstaat naar verzorgingsagglomeratie

Volgens de Grondwet heeft de regering aandacht voor het sociale domein

Hoofdpunten uit de ontwikkeling van de financiering van zorg

De regering verwachtte geen aanzuigende werking van gemeenten waar ruim hulp werd geboden

De rol van de goedwillende amateur bij decentralisaties

Infographics ten behoeve van de decentralisaties

Extern advies maakt kans op eenvormigheid beleid groter

Woonplaatsbeginsel leidt nu al tot problemen

De staat moet erkennen dat er een recht op hulp bestaat

Denen gaan sommige taken toch weer centraal regelen

Verzorgingshuis onmisbaar voor leefbaarheid wijk

Haken en ogen aan en gevaren van wijkteams

VWS grijpt in als voor wijkverpleging meer wordt uitgegeven dan afgesproken

Kosten wijkverpleging ouderen voorspelbaar door koppeling databestanden

Vijftig financieel zwakste gemeenten krijgen de meeste taken overgedragen

Gemeenten krijgen bij decentralisaties te maken met strenge Europese privacyregels

Tegen overdracht cliëntgegevens naar gemeenten kan geen bezwaar gemaakt worden

CBP waarschuwt voor uitwisselen persoonsgegevens, WMO 2015, WLZ en de Jeugdwet

Waar op te letten als je als gemeente meer aan vrijwilligers wilt over laten

Het is voor gemeenten moeilijk bezuinigingen op het sociale domein te realiseren

Zeeuwse gemeenten leggen rigoureuze zorgveranderingen voor aan hun bevolking

Financiële crises hebben grote gevolgen voor de gezondheid van mensen

Decentralisaties die geen decentralisatie zijn en die verwachtingen niet zullen waarmaken

Rijk, provincies en gemeenten onmachtig bij de transitie van de jeugdzorg

Geen duidelijkheid over de vraag waarom de Nederlandse zorg de op één na duurste ter wereld is

Data-analyse voorwaarde aanpassing declaratiegedrag zorginstellingen

Effecten op de premies van AWBZ en Zorgverzekeringswet als gevolg van de hervormingen

Wijkverpleging op basis van populatiebekostiging in het basispakket van de Zvw

Afschuifgedrag tussen zorgaanbieders, zorgverzekeraars en gemeenten moet worden gestopt

Gemeenten krijgen ontschot budget met tijdelijke voorwaarden via deelfonds sociaal domein

Overzicht financieringsgrondslagen na de decentralisaties

Belang gemeente en zorgaanbieders maakt bezuinigingen en leveren kwaliteit en continuïteit lastig

Doorrekening effect kabinetsbeleid voor gehandicaptensector

Zorginstellingen anticiperen op de nieuwe wetgeving voor langdurige zorg door te reorganiseren

Komende vijf jaar verdwijnen zo'n 800 van de 2000 verpleeg- en verzorgingstehuizen

Reactie staatssecretaris VWS op berichten over sluiting verpleeg- en verzorgingstehuizen

Burgers moeten weten waar zij met hun vraag naar zorg en ondersteuning terecht kunnen

Transformatie van AWBZ naar Wmo en Zvw volgens rapport in opdracht van VWS in volle gang

Afspraken tussen VWS, VNG en MEE over overheveling van deel AWBZ naar nieuwe Wmo

Sluitstuk verzorgingsstaat (AWBZ) wordt Wet langdurige zorg (Wlz)

Effecten begrotingsakkoord 2014 op hervorming verzorgingsstaat

Nieuwe PGB-regeling: budgethouders dienen zorgnota's in bij de SVB

Few of the leading insurers launched products upon which long-term care reform heavily depends

Populatiebekostiging instrument voor de financiering van zorg (pdf)

AWBZ-fonds, EMU-saldo, populatiebekostiging en afschuifrisico's thema's hervorming AWBZ

Ontwikkeling, verdeling en controle op besteding AWBZ-gelden

Vrees dat gemeenten worden gestraft als ze uitkeringsgerechtigden aan werk helpen

Grote regionale verschillen gevolgen Participatiewet

Participatiewet kent risico op oneerlijke concurrentie tussen verschillende groepen

Gemeenten willen geen financieel onbeheersbare Wmo

Deense regio's beheren gezondheidszorg, regionale ontwikkeling en bepaalde sociale instellingen

Denemarken heeft consistent ingericht zorgstelsel met één financieringssysteem

Decentralisatie Deense jeugdzorg les voor Nederland

Moderniseren en democratiseren van het huis van Thorbecke

Division of Powers between the EU, the Member States and Regional and Local Authorities

OECD adviseert over Nederlandse waterschappen

Raad van Europa wil versterking lokale autonomie

Van regionalisering naar decentralisatie en marktwerking in de ggz

Feestelijke samenwerking gemeenten kan angst voor fusie wegnemen

Minder ambtenaren in gemeenten met meer dan 100.000 inwoners

Samenwerking gemeenten is volgens D66 ondemocratisch

Burgers hebben er weinig vertrouwen in dat gemeenten zorgtaken goed gaan uitvoeren

Gemeenteraadsverkiezingen komen voor de zorg eigenlijk te vroeg

Zorgorganisaties moeten zorgen dat ze in beeld komen bij gemeenten

Gemeenten bezorgd over bezuinigingen Participatiewet

CDA wil geen verhoging gemeentebelastingen als gevolg van decentralisaties

Decentralisatie van het inkomensbeleid chronisch zieken en gehandicapten

Artsen moeten zich over hun doorverwijzingen verantwoorden bij gemeenteambtenaar

Niet gemeenteambtenaar maar onafhankelijk deskundige moet aan keukentafel gesprek aangaan

'Zorg dichtbij' brengt voor alle ziekenhuizen grote veranderingen met zich mee

Betere zorg voor minder geld kost burgers hun privacy (zie ook pdf)

Tweede Kamer eist van VNG duidelijkheid over standpunt gemeenten over Wmo

Vakbeweging kritisch over vrijheid gemeenten in aangepaste Participatiewet

Aangepaste Bijstandswet volgens CNV teken van gebrek aan vertrouwen in de polder

Gemeenten krijgen in nieuwe bijstandsplannen meer beleidsvrijheid

Wet werk en bijstand moet gemeenten duidelijkheid bieden en leiden tot uniformering

Nieuwe Wet werk en zekerheid en reacties daarop

Parlementair onderzoek naar de privatisering en verzelfstandiging van overheidsdiensten

Participatiewet samenvoeging van WWB, Wsw en Wajong

According to EU review people receiving benefits are more likely to get a job

Decentralisatie aanpak jeugdwerkloosheid niet effectief

VNG vindt decentralisatieproject niet verantwoord

Werkbedrijven zijn de nieuwe Raden van Arbeid en het vroegere Arbeidsvoorziening

Voorstel voor het instellen van 40 bestuurlijke regio's

FNV komt in verband met de decentralisaties op 35 plaatsen met vakbondshuizen

Werkgeverslasten op een rijtje

Ideas, discussion and predictions about cities all over the planet

Gemeenten moeten de regie nemen in de domeinen wonen, zorg en welzijn

Sociaal-economische ontwikkeling ouderen beïnvloedt inkomens-, zorg- en woonbeleid

Aantal sociale huurwoningen blijft afnemen

Affordable housing supply plummets 26% in a year

Britse private huurmarkt een sociaal probleem

Britse regering lijkt af te willen van het naoorlogse sociale vangnet

Britse coalitie onder druk vanwege bezuinigingen op sociale voorzieningen

Raadsleden vrezen gevolgen samenwerkingsverbanden voor lokale democratie

Premier ziet gevaar decentralisatieprojecten voor democratie niet

Democratische legitimiteit van grootschalig lokaal bestuur (rapport ambtelijke werkgroep)

Decentralisatieprojecten vragen nogal wat van de lokale democratie

Zorg over controle raad op nieuwe taken gemeenten

Democratische uitvoering van sociale voorzieningen

Democratieën hebben grenzen nodig

Thuiszorg gaat naar zorgverzekeraars en niet naar gemeenten

Gemeenten kunnen burgers niet beschermen tegen gevolgen decentralisaties

Initiatieven en ontwikkelingen rond de decentralisaties

Gemeenten kopen expertise in voor begeleiding decentralisatieprojecten

SCP vanwege decentralisatieprojecten en participatiesamenleving bezorgd om kwetsbare burgers

Dankzij kerken bespaart de gemeente 120 miljoen

Noodhulp door kerken en voedselbanken zou een doorn in het vlees moeten zijn

Aantal gemeenten onder toezicht historisch laag

Gemeenten willen hun burgers niet vanwege de Wmo compenseren

Schuld gemeenten stijgt door hogere (zorg)uitgaven naar 50 miljard

Rol van gemeenten in zorgstelsel niet altijd zuiver

Gemeenten vrezen inperking van hun manoeuvreerruimte

Grote steden willen samenhangend pakket aan ondersteuning bieden

Mensen pikken volgens enquête WEF groeiende inkomensongelijkheid niet langer

Democratisch gekozen uitvoeringsorganen

Actieve burgers verdienen volgens het CDA meer rechten

De burger heeft naast politieke ook sociale rechten

The most voiceless in politics have the most politics in their lives, usually via the welfare state

Decentralisaties op het terrein van zorg slecht voor de lokale democratie

Uniformering en aanscherping regels bijstandsverlening gemeenten

Voortgang decentralisatieproject

Armoedesignalement 2013 (voorheen Armoedemonitor)

Armoede gevolg van tekortkomingen van het individu en de maatschappij

Staatssteun moet

Het algemeen belang vereist dat mensen niet afhankelijk van liefdadigheid zijn

De verzorgingsstaat kwam er omdat de participatiesamenleving niet functioneerde

Staatszorg met recht op ondersteuning in plaats van particuliere liefdadigheid

Verband tussen verzorgingsstaat en hoogte belastingen moet duidelijker worden

In de participatiesamenleving is de overheid er niet meer voor de middenklasse

Afhankelijk zijn van staat of samenleving is niet iets om je voor te schamen

Participatiesamenleving werkt niet voor iedereen

Participatiesamenleving geen beleidsdoel maar maatschappelijke ontwikkeling

International Social Security Association positief over hervormingen Europese sociale systemen

Europese jongeren verloren door werkloosheid in 2010 en 2011 meer dan 76 miljard

Gemeenten bang voor burgers die via rechter zorg afdwingen

Onderzoek naar de toenemende lasten voor gemeenten (pdf)

Rechtszaak gemeente over bezuinigingen rijk op huishoudelijke hulp en persoonlijke verzorging

Verpleging en verzorging vanwege kosten mogelijk niet naar gemeenten

VNG ziet nadelen aan overheveling verpleging en verzorging naar zorgverzekeraars

Zorgaanbieders gebaat bij beleidsvrijheid gemeenten

Veranderde wet- en regelgeving zorgt volgens CBS voor daling arbeidsongeschiktheid

Tips voor burgerparticipatie

Rijksoverheid vraagt via website mening burgers over nieuwe wetten

Behoorlijk bestuur in de semipublieke sector moet burger beter dienen

Toekomstvisie van de nieuwe generatie zorgprofessionals (pdf)

Politieke partijen over de toekomst van de sociale zekerheid

Stapsgewijze ontmanteling van de verzorgingsstaat

Affectief burgerschap vooralsnog niet effectief

Civic culture of discussion and fellowship without party discipline and hierarchy

Sterkste daling werkgelegenheid sinds eerste meting CBS in 1995

Gemeenten moeten uit de hand gelopen verzorgingsstaat temmen (pdf)

Terugtreden is vooruitzien

Versobering van de verzorgingsstaat is het verschuiven van risico’s

When times are hard, governments need to invest more

We need a new model of social protection

Succes van een stad is het succes van haar sociale netwerken

Bewijs ontbreekt dat verzorgingsstaat afhankelijkheid kweekt

Talk of deserving and undeserving poor is a hangover from Victorian morality

Sociale voorzieningen in Groot-Brittannië teruggebracht tot een regeling

Voor vrijwel ieder huishouden een sociale regeling

Besparingen moeten leiden tot lagere lasten

Kostenbeheersing gaat niet zonder overheid

Fraude ondermijnt stelsel van sociale voorzieningen

ANBO tegen huisbezoek als fraudemaatregel

Werkgroep adviseert om tijdelijk of in deeltijd werken vanuit de bijstand gemakkelijker te maken

Het verband tussen de toegankelijkheid van zorg en de bestrijding van armoede

Armoede onder werkenden

Stijgend aantal WW-uitkeringen en daling uitvoeringskosten

Trends samenstelling werklozenpopulatie

In crisistijd zijn de werkloosheidscijfers misleidend

In Nederland is het niet mogelijk om van een uitkering gezond te eten

Armoede in 2011 flink gestegen

Belang natiestaat neemt af, belang van de rechten van het individu neemt toe

Spanning tussen meer maatwerk en meer rechtsongelijkheid

Sociaal akkoord gesloten

Armoedebeleid gemeenten leidt tot grote verschillen

The gap between entitlement and stigma

Means-testing is less effective and more expensive than universal benefits

Regering is verplicht armoede zoveel mogelijk te voorkomen

Global capitalism and the nation state

Oorsprong van de verzorgingsstaat

Codificatie van een recht op bestaanszekerheid (pdf)

Saskia Sassen over het einde van de middenklasse

Middenklasse gevoelig voor rancune, ressentiment en onzekerheid

Effectieve en niet-effectieve werkhervattingsprogramma's

Publieke sector doet te weinig aan het bevorderen van draagvlak

Steeds nieuwe hervormingen voor burgers niet bij te houden

Financiering verzorgingsstaat

Uitgaven sociale zekerheid en zorg sinds 1921 (CPB)

Verzorgingsstaat en publieke opinie (1970-2002)

Armoede onder werkenden

In Nederland is het niet mogelijk om van een uitkering gezond te eten

Kwart Europese bevolking bedreigd door armoede of sociale uitsluiting

Armoede in 2011 flink gestegen

Geschiedenis van de financiering van zorg

Kabinetsplannen vergroten de tweedeling

Scheiding tussen 'insiders' en 'outsiders' vergt andere oplossing

Reforms that promise choice, competition, localism, empowerment and deliver the opposite

Welfare gap between those living long term in the welfare system and those outside it

Overheid laatste bastion waarop burgers in tijd van nood kunnen vertrouwen

SCP-rapport over eigen verantwoordelijkheid burger

Solidariteit minder belangrijk dan banen

Ongelijkheid in Nederland

Aartsbisschop laakt Big Society als onverantwoordelijke terugtrekking staat

The Big Society Debate: a New Agenda for Social Welfare?

Long history of ideas akin to 'the Big Society', stretching back to Adam Smith

Liberalen van oudsher voor overname morele plicht (pdf) door de staat

CBS-rapport over sociale zekerheidshervormingen in Nederland

WRR-rapport: burgers meer betrekken bij de samenleving

Burgers, beleidsmakers en politici op weg naar een 'doe-democratie'

WRR niet voor Ruttes karretje van de kleine overheid gespannen

Risico's verkeerde keuzes bij de uitvoering van re-integratie

Sociale diensten willen betere dienstverlening bij flexwerk

Hoorzittingen Tweede Kamer over Wet werken naar vermogen (WWnV)

Oud-minister kritisch over huidig voorstel Wet werken naar vermogen

Lokale monitor werk, inkomen en zorg 2009 (pdf) en 2012 (pdf)

Populair model bij kabinet: geef taken aan de gemeente én bezuinig

Politiek heeft aanpak sociaal-economische thema's uit handen gegeven

De politiek heeft zich de markt goed laten smaken

Aanpak crisis op gespannen voet met democratie

Ambtelijke rapport brede heroverwegingen langdurige zorg 2010

Alfa-inzichten uit het verleden worden toegepast in het heden

Bestuurlijke stabiliteit in een moderne rechtsstaat verworvenheid 100 jaar Koninkrijk

Taxes are the price we pay for civilisation

Alles moet echt transparant zijn

Europa steunt de voedselbanken met 500 miljoen

WRR-rapport over marktwerking en de borging van publieke belangen

Rapport SZW effecten inkomens- en activeringsbeleid 2002-2010

An end to Britain's 'sick society' lies in vibrant local government

Volgens Cameron is 'people power' de kern van zijn Big society

Fiscale aspecten van de decentralisatie van de verzorgingsstaat (pdf)

Wortels van de Nederlandse democratie

Artikel 20 van de Grondwet is een dode letter geworden

Den Haag is niet democratischer dan Ulft

Ontwikkeling burgerschapsidentiteit

Burgerkracht als mogelijke toekomst van het sociaal werk

Burgerparticipatie in optima forma?

Het faillissement van een Amerikaanse stad

Nationbuilding, democracy and citizenship. The making of the Dutch welfare state

Activerende overheid zoekt brave burgers

Verzorgingsstaat (Big state) en civil society (Big society) gaan hand in hand

Historische wortels van de Big Society

Bezuinigingen bedreigen Big Society

Big (Civil) Society in kaart gebracht

Big Society ouderwets en onrealistisch

Engels debat over nationale identiteit en sociale zekerheid

Nationalisme, democratie en burgerschap

Fotoserie wereldwijd ambtenaren aan het werk

Wereldwijde overheidsstatistieken

Cijfers over hardwerkende Amerikanen

Statistische trends Nederland 1899-2010 van het CBS

Pleidooi SER voor individualisering en centralisering opleidingsinvesteringen

Think outside the conceptual box of the classical nation state

Globalisering maakt optimale grootte van een land kleiner

Transformations of the State Research Center

'Filthy cities' als bureaucratische uitdaging

When cities rule the world

Auke van der Woud over urbanisatie in Nederland in de negentiende eeuw

Constitutionalization of decision-making procedures and dispute settlement arrangements

Samenleving kan niet zonder vertrouwen in de overheid

Particuliere voorzieningen zijn 'kostbaar, inefficiënt en onbetrouwbaar'

Geschiedenis welzijnswerk

1 op de 34 Amerikanen met in 2008 nog een inkomen verdiende vorig jaar niets

Commissie Activering Armoedebeleid

Deregulering hindert noodzakelijke innovatie van de verzorgingsstaat

CPB over 2011-2015: werkloosheid, stijging zorgkosten, vergrijzing

Transparantie, partijpolitiek en democratie

Wat in meer dan een eeuw werd opgebouwd, wordt in een generatie teniet gedaan

Sociale uitdagingen aan het begin van de 21ste eeuw

Een op de vijf huishoudens heeft anno 2008 een uitkering

Gasbaten Slochteren financierden sociale zorg

Evenwicht tussen markt, staat en burgersamenleving

Sociale woningbouw, marktwerking en problemen met toezicht

Het belang van fraudebestrijding

Belastingontduiking schaadt het algemeen belang

Verenigingen van toezichthouders

Een op de tien Nederlanders leeft onder de armoedegrens

Hulpverlening in de 21ste eeuw

Welzijnsbeleid (pdf) is 'black box'

Scheiding van machten cruciaal

Instituties en economische ontwikkeling: Me Judice

25 jaar Grondwet van 1983

Goede dienstverlening overheid

Denken over publieke organisaties

Hoe Nederland zichzelf bestuurt

Vertegenwoordiging en bestuur in Nederland (NWO/ING)

De omstreden democratie (NWO)

Overzicht analyses functioneren democratie

Effecten van de ontzuiling op de civil society anno 2008

Goed bestuur vereist historisch besef

Informatievoorziening en goed openbaar bestuur

Onderzoeksgroep politiek-institutionele geschiedenis

Canon van het sociale werk

Website sociale vraagstukken

Aanpak selectie en waardering overheidsarchieven

Volkstellingen in Nederland

Sociale staat van Nederland (SCP)

Eurostat

Archief van het CBS

Financiële en monetaire statistieken van DNB

Heeft u vragen of suggesties neem dan contact op via ecade@planet.nl.

Danièle Rigter

Deze pagina is een initiatief van historisch onderzoeksbureau Ecade

Danièle Rigter is the owner of Ecade and publishes on different elements of the history of the welfare state. She wrote about the role of the Dutch department of Labour and about several private organisations. Her latest publications are about Dutch and Belgian social insurance and about the relationship between different levels of government and its citizens. Her research focuses on the aspects of nationbuilding, democracy and citizenship in the making of the welfare state. For the Centre for the History of Health Insurance (Kenniscentrum Historie Zorgverzekeraars) in the Department of Medical Humanities at the VU University Medical Center in Amsterdam she was responsible for the management of the heritage of health insurance organisations (Erfgoedgids Zorgverzekeraars).