Contact
Home
webdesign: djRrrong for undone productions
'Als er geen getuigen bij zijn, zijn slechts weinig mensen in staat tot goede daden.'
Seneca

De discussie over de Canon en het Nationaal Historisch Museum gaat niet alleen over het nuttige en aangename van geschiedverhalen maar ook over het wezen van geschiedenis en over de rol van de historicus. Over dat laatste en over geschiedenis als vak zijn in het najaarsnummer van 2009 van de BMGN behartenswaardige woorden gezegd. Rudolf Dekker wees in een lezing op het gevaar van de vergrijzing van de Nederlandse geschiedschrijving.

Een aantal historici deden in de herfst van 2008 een voorstel voor een inhoudelijk NHM. In 2010 besloot het kabinet Rutte dat het er niet kwam. De directie ging echter door met het maken van plannen. In 2011 was de eerste tentoonstelling een feit. Prominente historici deden een oproep om het NHM onder te brengen in paleis Soestdijk. De directeuren rekenden zich echter niet rijk. Niet veel later viel het doek. In 2012 werd besloten dat het Openluchtmuseum subsidie krijgt om de canon van de Nederlandse Geschiedenis aan het publiek te presenteren. De vraag kan gesteld worden in welke mate historici zelf debet zijn aan het gegeven dat 'men' geschiedenis niet serieus neemt.

Het voorstel om de canon in het onderwijs verplicht te stellen, was voor 23 historici aanleiding om de leden van de Tweede Kamer een brief te schrijven. Zij zijn voorstanders van de canon maar noemen verplichtstelling door de wetgever een 'ernstige fout.'

Welke historische feiten verdienen een plekje in het NHM of in de canon. Het zou moeten gaan om feiten die stoelen op divers, kritisch bronnenonderzoek, gepresenteerd in een samenhangend en controleerbaar verhaal. De vragen naar de toegankelijkheid, de invloed van de politiek en de veiligheid van het verhaal in postmoderne handen worden terecht gesteld.

Historisch onderzoek moet bij voorkeur gebeuren in een klimaat waarin men zich bewust is van het fenomeen seriële waarheid: na open en inhoudelijke debatten tot stand gekomen consensus over wat op een zeker moment waar is met de verwachting dat deze waarheid door voortschrijdende inzichten op basis van voornoemd bronnenonderzoek aangevuld en gecorrigeerd zal worden.

Snelle tijden versterken volgens sommigen de behoefte aan terugkijken. In supersnelle tijden (revoluties) wordt het verleden afgeschaft. De politiek heeft volgens Ankersmit baat bij kennis van het verleden.

Het geschiedverhaal is nooit af. Het is een discussie zonder einde. De historicus brengt als een worm feiten aan de oppervlakte en dit biedt vruchtbare aarde waarop begrip van de actualiteit en maatschappelijke creativiteit kunnen gedijen. Het is volgens Rens Bod een raadsel waarom geesteswetenschappers hun vakgebied niet zoals natuurwetenschappers verdedigen.

Een uitgebreid debat in het Verenigd Koninkrijk over het geschiedenisonderwijs leidde tot onder andere tot de conclusie dat 'to develop a sense of citizenship, they [young people] have to be able and willing to think for themselves. The study of history does this.'

Uit de oraties van verschillende Nederlandse hoogleraren geschiedenis valt te destilleren wat zij verstaan onder professioneel wetenschappelijk historisch onderzoek.

Historici moeten onbevooroordeeld zijn.

Historici moeten hun onderzoeksobject problematiseren.

Historici moeten niet zoeken naar continuïteit maar naar verandering (transitie).

Historici moeten niet op zoek zijn naar uniciteit van Nederlandse verschijnselen maar hun werk plaatsen in een internationaal vergelijkend perspectief.

Historici moeten hun werk doen binnen wetenschappelijke kaders. Daar worden de vragen geformuleerd.

Historici moeten bescheiden zijn: voor actuele kwesties biedt hun werk geen oplossing. Ze kunnen slechts zaken verhelderen.

Historici moeten zelf laten zien dat het vak relevant is.

Eenheid van onderzoeksonderwerp en deugdelijkheid van het werk gaan aan theorievorming vooraf.

Zie onder andere:

Oratie T. De Moor

Oratie M. Duijvendak

Oratie I. de Haan

Oratie L. Heerma van Voss

Oratie J. Kennedy

Oratie K.J.P.F.M. Jeurgens

Oratie J. Jonker

Oratie H. te Velde

Zie ook:

Oud-voorzitters parlement willen behoud Centrum voor Parlementaire Geschiedenis

Familiearchieven

The English need to learn their own history

Hoogleraar Erfgoed en digitale cultuur J.J. Noordergraaf

Big History en de gevolgen voor het geschiedenisonderwijs

In 2012 overleden marxistisch historicus Eric Hobsbawm had grote invloed op collega's

Historici bereiken ook via de nieuwe media een groot publiek

Zeventig professionele historici reageren op enquete over zwarte canon

Televisieserie De Gouden Eeuw

Should Britain and the Netherlands present their imperial past to the public?

Amsterdams Centrum voor de studie van De Gouden Eeuw

Els Kloek over de historicus als ondernemer

Maatschappelijke rol van de Nederlandse historicus

Historians, policymakers and the media

Meer aandacht voor religie in de geschiedenis (De Rooy)

Instituut voor Vrouwengeschiedenis Aletta

Nationaal Historisch Museum moet inhoud krijgen

Geschiedwetenschap in relatie tot andere wetenschappen

Verantwoording Basisbibliotheek Nederland

M. Grever, Valorisatie van historisch onderzoek

J.W. de Beus over de ironische geschiedschrijving van E.H. Kossmann

H.J. Schoo over het verzorgingsstaatpatriottisme (2006)

Het belang van archiefonderzoek

Brits gesubsidieerd onderzoek vanaf 2014 openbaar

De hoe-vraag is belangrijker dan de waarom-vraag

J. Kennedy, Hoe moet het in dit land zonder verenigingen?

Overleg Tweede Kamer over archiefbeheer

Oproep tot meer inhoudelijk gedreven clustering geesteswetenschappelijke instituten

Europeana Professional, where librarians, curators and archivists share digital expertise

Onderzoekssite Institutions for Collective Action

KNAW Database Zieken- en begrafenisfondsen, weduwefondsen en levensverzekeringen

Over het doen van historisch onderzoek in opdracht zie:

Richtlijnen van de KNAW

A. Mooij, 'De markt en het forum',
B. de Graaff, '"Zit u dan nog niet in de gevangenis?" of: hoe erg is geschiedschrijving in opdracht?',
H.W. von der Dunk, 'Opdrachten horen tussengangen te zijn, geen hoofdgerechten',
Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden (BMGN), 122(2007)2, pp. 242-260

Zie ook:

G.W. Bush says according tot The New York Times he will leave it to historians tot analyze "what went wrong".

09-04-2014

KvK 23062575